|
|
|
|
AVUKAT
|
|
|
PAZARBAŞI HUKUK BÜROSU
|
|
|
||
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, bankaların 1211 sayılı Kanun’un 43 üncü maddesi gereğince bir örneği Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na verilecek olan denetim raporunu hazırlayabilecek ve bunların yayımlanacak bilanço ile kâr ve zarar cetvellerini onaylayabilecek bağımsız denetim kuruluşlarının yetkilendirilmeleri, faaliyetleri ve yetkilerinin kaldırılmasına ilişkin esasları düzenlemektir.
Hukuki Dayanak
Madde 2- Bu Yönetmelik 3182 sayılı Bankalar Kanunu’nun 54 üncü maddesi gereğince hazırlanmıştır.
Kısaltmalar
Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen;
Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanı,
Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
Kuruluş: Bağımsız Denetim Kuruluşunu,
ifade eder.
Yetkilendirilecek Kuruluşların ve Bunların Ortaklarının Nitelikleri
Madde 4- 1.Kuruluşların,
a) Anonim şirket şeklinde kurulmuş
olması,
b) Anasözleşmelerinin ilgili mevzuata ve
1/6/1989 tarihli, 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na aykırı olmaması,
c) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na göre kurulmuş bulunan ilgili Meslek Odasına kayıtlı bulunması ve şirket tescil belgesi almış olması,
2. Kuruluş ortaklarının,
a) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümleri uyarınca denetim yetkisi almış, ilgili meslek odasına kayıtlı yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir olması,
b) Birden fazla bağımsız denetim kuruluşunda ortaklığının bulunmaması,
c) Bankalarda bağımsız denetim
yapma yetkisi iptal edilmiş olan kuruluşlarda ortak sıfatıyla yer almamış
olması,
şarttır.
Başvuru Sırasında Verilecek Bilgi ve Belgeler
Madde 5- Yetki almak için Müsteşarlığa yapılacak başvuruya;
a) Şirketin kuruluşuna ve varsa anasözleşme değişikliklerine ilişkin ticaret sicili gazeteleri,
b) Şirketin kuruluşunu takiben ortaklık yapısında bir değişiklik olması halinde mevcut ortakları ve şirketteki pay oranlarını gösterir, yetkili imzalar tarafından tasdik edilmiş liste,
c) İlgili meslek odasından alınacak şirket tescil belgesinin bir örneği,
d) Yurtdışında bir bağımsız denetim şirketi ile hukuki bağlantının bulunması durumunda, ilgili yurtdışı şirket ile yapılan sözleşmelerin yetkili imzalar tarafından tasdikli kopyası,
e) Ortakların, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümleri uyarınca yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ünvanını aldığını ve ilgili meslek odasına kayıtlı olduğunu gösterir belgeler,
f) Ortakların ayrıntılı özgeçmişleri,
g) Bankalardaki çalışmalara başkanlık edecek ortakların ilgili meslek odasının çalışanlar listesine kayıtlı olduğunu gösterir ve 7 nci maddede belirtilen iş tecrübelerinin tevsikini sağlayan belgeler,
eklenir.
Yetkilendirme
Madde 6- Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen koşulları taşıyan ve 5 nci maddesinde belirtilen belgeleri tamamlayan kuruluşlardan, Merkez Bankası’nın da görüşü alınarak yapılacak değerlendirmeler sonucunda Müsteşarlıkça durumu uygun bulunanlara Bakan’ın onayı ile bankalarda bağımsız denetim yapma yetkisi verilir.
Bankalarda bağımsız denetim yapma yetkisi alan kuruluşların ünvanı Türkiye Bankalar Birliği aracılığıyla bankalara duyurulur.
Kuruluşlar, ortakları ile anasözleşmelerinde meydana gelen değişiklikleri, bir ay içinde Müsteşarlığa bildirmekle yükümlüdürler.
Faaliyet Esasları
Madde 7- Bankalardaki çalışmaların, bizzat kuruluşların, ilgili meslek odasının çalışanlar listesine kayıtlı ve bankacılık alanında ya da çalışanlar listesinde kayıtlı meslek mensubu olarak fiilen denetim işlerinde en az beş yıl çalışmış ortaklarından birinin başkanlığında, kuruluşda istihdam edilen, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na göre meslek mensubu veya stajyer meslek mensubu ünvanına sahip olanlar tarafından yapılması gereklidir. Bankaların bilançoları, kâr ve zarar cetvelleri ile denetim raporlarının çalışmalara başkanlık eden ortak tarafından isim ve ünvan belirtilmek ve mühür kullanılmak suretiyle imzalanması ve onaylanması şarttır. Kuruluşlar, bankalardaki çalışmalarını bu yönetmelikte açıklık bulunmayan hallerde 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ve buna ilişkin yönetmelik ve tebliğlerde belirlenen esaslara göre yürütmek zorundadır.
Bankaların yıllık bilançoları ile kâr ve zarar cetvellerinin onaylanması ve denetim raporu düzenlenmesi aynı bağımsız denetim kuruluşunca yapılır. Kuruluşlar bu Yönetmeliğin 11 nci maddesi çerçevesinde hazırlayacakları denetim raporlarını yıl sonunu takip eden dört ay içinde tamamlamak ve birer nüshasını Müsteşarlığa, Merkez Bankasına ve ilgili bankaya vermek zorundadır.
Bankaların Yükümlülükleri
Madde 8- Bankalar, her yılın Kasım ayı sonuna kadar o yıl için denetim yaptıracakları kuruluşun adını Müsteşarlığa ve Merkez Bankasına bildirir.
Bankalar, bir örneği Müsteşarlığa ve Merkez Bankasına tevdi edilen raporda yer alan, onaylanmış bilançoları ile kâr ve zarar cetvellerini 3182 sayılı Bankalar Kanunu’nun 54 üncü maddesine göre yayımlamak zorundadır.
Bankalar sözleşme süresi içinde denetim yaptırdıkları kuruluşu değiştirmek istediklerinde, durumu gerekçesiyle birlikte Müsteşarlığa ve Merkez Bankasına bildirmek ve Müsteşarlığın onayını almak zorundadırlar.
Bankalarla Kuruluşların İlişkileri
Madde 9- Kuruluşlar ve bu kuruluşlarda her ne nam altında olursa olsun görev yapanlar ile ortakları, denetledikleri bankalarda yönetim ve danışmanlık işleriyle iştigal edemez ve bu bankalarla doğrudan ve dolaylı nakdi veya gayrinakdi kredi ilişkisine giremezler. Bu kişiler, denetledikleri bankaların defterlerini tutamaz, bilanço ile kâr ve zarar tablolarını düzenleyemezler.
Yetkinin İptali
Madde 10- 1)Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket ettikleri tespit edilen kuruluşlara Müsteşarlıkça re’sen veya Merkez Bankasının önerisi ve talebi üzerine uygun bir süre verilerek aykırılıkların giderilmesi istenebilir. Aşağıdaki koşulların bir veya birkaçının varlığı halinde Müsteşarlığın önerisi üzerine Bakan, kuruluşun bankalarda denetim yapma yetkisini geçici veya süresiz olarak iptal edebilir.
a)Verilen süre içinde aykırılıkların giderilmemesi.
b)Bankanın gerçek durumunu yansıtmayan rapor düzenlenmesi.
c)Müsteşarlıkça uyarı konusu yapılan hususların tekrar edilmesi.
d)İki hesap döneminden daha uzun bir süre bankalarda bağımsız denetim yapılmaması.
2) Kuruluşun ortaklık yapısı ile anasözleşmesinde meydana gelen değişikliklerin bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen şartların bir ya da birkaçının sağlanamaması sonucunu doğurması halinde kuruluşun denetim yetkisi iptal edilir. Bu husus Müsteşarlıkça Türkiye Bankalar Birliği aracılığıyla bankalara duyurulur.
3) Yetkileri sürekli veya geçici olarak iptal edilen kuruluşların ünvanları yetki iptali gerekçesi ile birlikte ilgili meslek odasına mesleki ahlak ve disiplin yönünden incelenmek üzere Müsteşarlıkça iletilir.
Denetim Raporlarına İlişkin Genel Esaslar
Madde 11- Kuruluşlar tarafından hazırlanacak denetim raporları 3568 sayılı Kanun’a göre çıkarılan yönetmelik ve ilgili diğer mevzuatta yer alan denetimle ilgili çalışma usûl ve esasları dikkate alınmak suretiyle aşağıdaki esaslara göre düzenlenir.
a) Kuruluşlar, Müsteşarlığa ve Merkez Bankası’na gönderilen denetim raporlarında açıkladıkları görüşlerden başka görüşleri içeren denetim raporları düzenleyemezler.
b) Denetim raporunun ilk bölümünde, denetçi görüşleri raporun ilgili bölümlerine atıfta bulunulmak suretiyle özet halinde yer alır.
c) Denetim raporunda, incelenen dönemden önceki yıla ait veriler cari yılın verileri ile karşılaştırmalı olarak gösterilir.
d) (f) veya (g) fıkralarında belirtilen muhasebe standartlarına uymayan işlemlerin bankanın mali tabloları üzerindeki etkisi açıkça belirtilir.
e) Muhasebe politikalarında bir önceki yıla göre değişiklik yapılmış ise değişiklik ile birlikte bu değişikliğin bankanın mali tabloları üzerindeki etkisi belirtilir.
f) Denetim raporunun ekinde bilanço ile kâr ve zarar cetvelleri yer alır. Kuruluşlarca, 3182 sayılı Kanun’un 54 üncü maddesine göre, Türkiye’de kurulu bankalarla, yabancı ülkelerde kurulmuş olup Türkiye’de şube açan bankaların bilançoları ile kâr ve zarar cetvellerinin anılan Kanun’un 51 nci maddesi hükmüne dayanılarak belirlenen tek düzen hesap planı, tip bilanço, kâr ve zarar cetveli ve dipnotları ile bunların uygulanmasına ilişkin izahname ile muhasebe ve değerleme esaslarına, aynı Kanun’un 52 nci maddesinin 1 inci fıkrası hükümlerine uygunluğu bu Yönetmelik ekinde yer alan örneklere uygun olarak olumlu, olumsuz, şartlı veya çekimser görüş belirtilmek suretiyle onaylanır.
g) Müsteşarlık, Merkez Bankası veya banka tarafından talep edilmesi halinde kuruluş, uluslararası muhasebe standartlarına veya yabancı bir ülkenin muhasebe standartlarına uygunluk denetimi yapabilir. Bu durumda, denetimin hangi standarta uygun olarak gerçekleştirildiği belirtilmek suretiyle ayrı bir rapor düzenlenir.
Denetim Raporlarının İçeriği
Madde 12- 1)Kuruluş tarafından bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirlenen esaslar çerçevesinde hazırlanacak rapor aşağıda belirtilen bölümleri içerir;
A) Banka hakkında genel bilgiler:
a) Bankanın hukuki yapısı,
b) Sermaye yapısı, belli başlı hissedarlar, bunların payları ve varsa bu hususlarda yıl içindeki değişiklikler,
c) Yönetim organları, üst düzey yöneticiler ile denetçiler ve varsa bunlarda meydana gelen değişiklikler,
d) Banka yöneticileri ile denetçilerinin nitelikleri,
e) Denetlenen bilanço döneminden sonra bankanın durumunu etkileyebilecek önemli değişiklik ve gelişmelere de yer verilmek suretiyle bankanın faaliyetleri ile faaliyet sonuçlarını içeren özet bilgi,
f) Bankanın iç kontrol sisteminin
güvenilirliğine dair banka yönetiminin beyanı ve denetim sonucu bu konuda
oluşan görüş.
B) Bu yönetmeliğin 11 nci maddesinin (f) bendinde
belirlenen veya anılan maddenin (g) bendine istinaden talep edilecek raporun
dayandığı muhasebe standartları çerçevesinde ana ve önemli alt hesapların
herbiri ayrı ayrı belirtilmek ve detaylı bir şekilde incelenmek suretiyle
ulaşılan banka hesaplarının sözkonusu standartlara uygunluğuna ilişkin
görüş.
2) Konuya ilişkin usûl ve esasların Müsteşarlıkça tespit edilmesi halinde kuruluş, enflasyon muhasebesi standardına göre hazırlanmış olan cetvelleri de inceleyerek, bu cetvelleri ve bunlara dair görüşlerini de ayrı bir bölüm halinde denetim raporuna ekler.
Ek inceleme
Madde 13- Müsteşarlık veya Merkez Bankası, 12 nci maddede içeriği belirlenen raporlarla ilgili olarak, rapor tespitleri bakımından gerekli görülmesi halinde, aynı madde çerçevesinde aynı veya farklı bir kuruluştan, ek inceleme yapılmasını ve ek rapor tanzim edilmesini isteyebilir. Bu durumda, masraflar denetlenen banka tarafından karşılanır.
Bilgi ve Belgeleri Verme
Madde 14- Bankalar, denetleme sırasında kuruluşlarca gerekli görülen belgeleri bu kuruluşa vermekle yükümlüdür. Aksi takdirde, durum kuruluş tarafından Müsteşarlığa bildirilir.
Olağanüstü Durumlarda Bildirme
Madde 15- Kuruluş, denetleme sırasında bankanın kayıt dışında bıraktığı veya usulüne uygun olarak muhasebeleştirmediği veya benzeri hususların bankanın durumunu önemli bir şekilde etkileyeceğini tespit ettiği takdirde, raporun tamamlanmasını beklemeksizin, durumu derhal Müsteşarlık ve Merkez Bankasına bildirmekle yükümlüdür.
Gizlilik
Madde 16- Kuruluşlar ve bunların ortakları ve mensupları görevleri sırasında elde ettikleri bilgileri, Müsteşarlık ve Merkez Bankası dışında hiçbir yere veremez ve açıklayamazlar ve herhangi bir surette doğrudan veya dolaylı olarak kendi çıkarları için kullanamazlar.
Tebliğler
Madde 17- Bu Yönetmeliğin uygulama esasları gerekli hallerde Müsteşarlıkça çıkarılacak tebliğlerle düzenlenebilir.
Kaldırılan Hükümler
Madde 18- Devlet Bakanlığı’nın, 9/3/1991
tarih ve 20809 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Bağımsız Denetim
Kuruluşlarına İlişkin 2 Numaralı Tebliğ"i ile Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası’nın, 24/12/1987 tarih ve 19674 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
"Bağımsız Denetim Kuruluşları Tarafından Yapılacak Banka Denetimleri
Hakkında Tebliğ"i yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1- Bağımsız denetim yapma yetkisi
almış olan kuruluşlar, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren 60
gün içinde Müsteşarlığa bankalarda bağımsız denetim yapma yetkilerini
yenilemek üzere başvurmadıkları takdirde söz konusu yetkileri geçersiz
olur.
Yürürlük
Madde 19- Bu Yönetmelik 1.6.1997 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 20- Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığını bağlı olduğu Bakan yürütür.
EK: 1
................... Bankası
A.Ş.’nin 31/12/19.. tarihi itibariyle düzenlenmiş bilançosu (1/1/19..
- 31/12/19.. dönemine ait kâr ve zarar tablosu) 3182 sayılı Bankalar Kanunu’nun
54 üncü maddesi hükümlerine göre incelenmiş ve anılan Kanun’un 51 inci
maddesi hükmüne dayanılarak belirlenen tek düzen hesap planı, tip bilanço
ve kâr ve zarar cetveli ve dipnotları ile bunların uygulanmasına ilişkin
izahname ile muhasebe ve değerleme esaslarına, aynı Kanun’un 52 nci maddesinin
1 inci fıkrası hükmüne ve banka kayıtlarına uygun bulunmuştur.
EK: 2
...............…..Bankası
A.Ş.'nin 31/12/19….tarihi itibariyle düzenlenmiş bilançosu (1/1/19..
- 31/12/19.. dönemine ait kâr ve zarar tablosu) 3182 sayılı Bankalar
Kanunu’nun 54 üncü maddesi hükümlerine göre incelenmis;..........................................................................................................................................
hususları dışındaki uygulamalar anılan Kanun’un 51 inci maddesi hükmüne
dayanılarak belirlenen tek düzen hesap planı, tip bilanço ve kâr ve zarar
cetveli ve dipnotları ile bunların uygulanmasına ilişkin izahname ile muhasebe
ve değerleme esaslarına ve aynı Kanun’un 52 nci maddesinin 1 inci fıkrası
hükmüne ve banka kayıtlarına uygun bulunmuştur.
EK: 3
.................. Bankası A.Ş.’nin 31/12/19.. tarihi itibariyle düzenlenmiş bilançosu (1/1/19.. - 31/12/19.. dönemine ait kâr ve zarar tablosu) *(banka kayıtlarına uygun olmakla birlikte banka kayıtları) 3182 sayılı Bankalar Kanunu’nun 54 üncü maddesi hükümlerine göre incelenmiş ve anılan Kanun’un 51 inci maddesi hükmüne dayanılarak belirlenen tek düzen hesap planı, tip bilanço ve kâr ve zarar cetveli ve dipnotları ile bunların uygulanmasına ilişkin izahname ile muhasebe ve değerleme esaslarına ve aynı Kanun’un 52 nci maddesinin 1 inci fıkrası hükmüne *(ve banka kayıtlarına) uygun bulunmamıştır.
* Bankanın durumuna göre parantez içindeki ifadelerden birine yer verilir.
EK: 4
................... Bankası
A.Ş.’nin 31/12/19.. tarihi itibariyle düzenlenmiş bilançosu (1/1/19..
- 31/12/19.. dönemine ait kâr ve zarar tablosu) 3182 sayılı Bankalar
Kanunu’nun 54 üncü maddesi hükümlerine göre incelenmiş ve üzerinde görüş
oluşturulamamıştır.
|
|
AVUKAT
|
|
|
|
PAZARBAŞI HUKUK BÜROSU
|
|
|
|
||
